(Chúa Nhật V Phục Sinh, năm B)
Cuộc
sống là tập hợp những mối quan hệ đa dạng, không ai là một ốc đảo. Người này
luôn có mối liên đới với người kia – dù không quen biết hoặc xa cách nhau hàng
ngàn cây số. Liên đới với nhau về những điều tốt đã đành, thậm chí người ta còn
liên đới với nhau cả những điều xấu. Mối liên đới càng rõ ràng khi mối quan hệ
càng thân thiết.
Có
“chiều kích xã hội” vì nó nằm trong cách chúng ta có thể phạm tội. Chúng ta có thể phạm
tội không chỉ là hành động trực tiếp của mình, mà còn gián tiếp liên can các
tội lỗi do người khác phạm trực tiếp. Chúng ta phạm tội qua hành động của người
khác bằng cách: Tư vấn, mệnh lệnh, ưng thuận, khiêu khích, nịnh bợ, che giấu, đồng
lõa, im lặng, biện hộ. Vì vậy, cần lưu ý:
a) Chúng ta đừng gây
nguy hiểm cho linh hồn mình bằng cách can dự vào tội lỗi của người khác.
b) Chúng ta đừng gây
nguy hiểm cho linh hồn người khác bằng cách lôi kéo họ vào tội lỗi của mình.
Sách Công vụ Tông đồ cho biết: “Khi tới Giêrusalem, ông Saolô tìm cách nhập
đoàn với các môn đệ. Nhưng mọi người vẫn còn sợ ông, vì họ không tin ông là một
môn đệ” (Cv 9:26). Đó là tâm lý chung, ai cũng sợ, nhất là Saolô (tức
Phaolô) đã từng bách đạo Công giáo dữ dội. Thế nên, “ông Banaba liền đứng ra
bảo lãnh đưa ông Saolô đến gặp các Tông Đồ, và tường thuật cho các ông nghe
chuyện ông ấy được thấy Chúa hiện ra trên đường và phán dạy làm sao, cũng như
việc ông ấy đã mạnh dạn rao giảng nhân danh Đức Giêsu tại Đa-mát thế nào” (Cv
9:27).
Từ đó một Saolô-dữ-tợn-và-tội-lỗi đã
biến thành một Phaolô-hiền-từ-và-nhân-đức, cùng với các Tông đồ đi lại hoạt
động tại Giêrusalem. Ông mạnh dạn rao giảng nhân danh Chúa. Ông là dân trí thức
nên ông thường đàm đạo và tranh luận với những người Do Thái theo văn hoá Hy
Lạp. Thấy ông tranh luận về Chúa Giêsu một cách say sưa và chí lý, họ tìm cách
giết ông. Các anh em biết thế, liền dẫn ông xuống Xê-da-rê và tiễn ông lên
đường về Tác-xô. Hồi ấy, sau khi Chúa Giêsu phục sinh, trong khắp miền Giuđê,
Galilê và Samari, “Hội Thánh được bình an, được xây dựng vững chắc và sống
trong niềm kính sợ Chúa, và ngày một thêm đông, nhờ Thánh Thần nâng đỡ” (Cv 9:29).
Chúng ta, những người từ xa xăm nhưng
được nhận biết và tin vào Chúa Giêsu Cứu Thế. Đó là hạnh phúc lớn lao, đó là chúng
ta chịu ơn Ngài. Vì thế, chúng ta phải “dâng lời ca tụng Ngài” (Tv 22:26a), và
phải hứa với Ngài: “Điều khấn nguyền, con
xin giữ trọn trước mặt những ai kính sợ Ngài” (Tv 22:26b). Thật vậy:
Kẻ nghèo hèn được ăn uống thoả thuê
Người tìm Chúa sẽ dâng lời ca tụng
Cầu chúc họ mãi ngàn đời vui sống
Toàn thế giới nhớ lại và trở về
Cùng Đức Chúa là Thiên Chúa nhân từ
Mọi
dân tộc phủ phục thờ lạy Chúa
(Tv 22:27-29)
Ngay cả “những kẻ ngủ yên trong lòng
đất cũng sẽ đều bái lạy một mình Ngài” (Tv 22:30a), và “những ai trở về cát bụi
sẽ cùng phủ phục trước Thánh Nhan” (Tv 22:30b). Còn chúng ta, những người được
đón nhận làm con cái của Ngài, phải tự nhủ: “Nguyện
sẽ sống cho Chúa, con cháu tôi sẽ phụng sự Ngài” (Tv 22:30c-31). Bổn phận
và trách nhiệm của chúng ta không chỉ phải hết lòng tôn thờ Chúa, mà còn phải
dạy cho con cái biết yêu mến Ngài, trung tín tôn thờ Ngài và nói cho người khác
biết về Ngài.
Yêu mến Chúa không thể chỉ NÓI mà KHÔNG LÀM, như Thánh Gioan đã phân tích rất
rõ: “Chúng ta đừng yêu thương nơi đầu môi
chót lưỡi, nhưng phải yêu thương cách chân thật và bằng việc làm” (1 Ga
3:18). Học phải hành. Yêu ai thì phải quan tâm người đó. Nói chung, bất cứ điều
gì cũng phải “ngôn hành song song”. Thánh Gioan nói tiếp: “Căn cứ vào điều đó, chúng ta sẽ biết rằng chúng ta đứng về phía sự
thật, và chúng ta sẽ được an lòng trước mặt Thiên Chúa” (1 Ga 3:19). Thật
vậy, “nếu lòng chúng ta có cáo tội chúng ta, Thiên Chúa còn cao cả hơn lòng
chúng ta, và Ngài biết hết mọi sự” (1 Ga 3:20). Người ta có thể nói dối nhau,
thậm chí tự lừa dối mình, nhưng không ai có thể nói dối Thiên Chúa.
Nếu lòng chúng ta không cáo tội chúng
ta, như vậy thật phúc cho chúng ta, và “chúng ta được mạnh dạn đến cùng Thiên
Chúa”, để rồi “bất cứ điều gì chúng ta xin, chúng ta được Ngài ban cho” (1 Ga
3:22). Chúng ta xin và được ơn là vì
chúng ta tuân giữ các điều răn của Ngài và làm những gì đẹp ý Ngài. Nói đi
nói lại, nói xa nói gần, cả Mười Điều Răn cũng chỉ tóm gọn hai chữ Yêu Thương. Thánh
Gioan nhắc: “Chúng ta phải tin vào danh Đức Giêsu Kitô, Con của Ngài, và phải
yêu thương nhau, theo điều răn Ngài đã ban cho chúng ta” (1 Ga 3:23), rồi giải
thích: “Ai tuân giữ các điều răn của
Thiên Chúa thì ở lại trong Thiên Chúa, và Thiên Chúa ở lại trong người ấy. Căn
cứ vào điều này, chúng ta biết được Thiên Chúa ở lại trong chúng ta, đó là nhờ
Thần Khí Thiên Chúa đã ban cho chúng ta” (1 Ga 3:24).
Tất cả đều có tính liên đới. Liên đới
cũng là một trong bốn điểm chính trong Giáo huấn Xã hội của Giáo hội Công giáo
(thường gọi tắt là Giáo huấn Xã hội Công giáo). Chúa Giêsu cũng đã nhắc tới
tính liên đới khi Ngài ví Ngài là Cây Nho, còn chúng ta là cành nho: “Thầy là cây nho thật, và Cha Thầy là người
trồng nho. Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt
đi; còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái
hơn” (Ga 15:1-2). Đó là điều chắc chắn. Khoa học cũng đã chứng minh rằng,
trong não bộ có những “rãnh chất xám” (chất giúp thông minh), ai lười động não
thì các “nhánh chất xám” sẽ khô dần và giảm thông minh, nhưng ai chịu động não
thì các “nhánh chất xám” sẽ sinh sôi và càng thông minh. Rất tự nhiên mà thật
kỳ diệu! Đó cũng là sự liên đới.
Theo Chúa Giêsu, chúng ta “được thanh
sạch nhờ lời Ngài đã nói với chúng ta” (x. Ga 15:3). Ngài căn dặn: “Hãy ở lại trong Thầy như Thầy ở lại trong
anh em. Cũng như cành nho không thể tự mình sinh hoa trái, nếu không gắn liền
với cây nho, anh em cũng thế, nếu không ở lại trong Thầy” (Ga 15:4). Chúa
Giêsu không ưa vòng vo, Ngài luôn nói thực tế, rõ ràng, giản dị và dễ hiểu.
Chúa Giêsu tái xác định: “Thầy là cây nho, anh em là cành” (Ga
15:5a), và Ngài hứa: “Ai ở lại trong Thầy
và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái” (Ga 15:5b).
Nhưng chúng ta có sinh hoa trái hoặc làm được gì thì cũng không bởi tài năng
của chúng ta, đừng ảo tưởng, vì Chúa Giêsu đã nói: “Không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15:5c). Ngược lại,
Chúa Giêsu nói vế một: “Ai không ở lại
trong Thầy, thì bị quăng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo. Người ta nhặt
lấy, quăng vào lửa cho nó cháy đi” (Ga 15:6). Chúa Giêsu không hù dọa mà
Ngài chỉ nói theo nguyên lý liên đới. Rồi Ngài nói vế hai: “Nếu anh em ở lại trong Thầy và lời Thầy ở lại trong anh em, thì muốn
gì, anh em cứ xin, anh em sẽ được như ý” (Ga 15:7). Đó là sự cân bằng trong
một phản ứng, giống như phản ứng hóa học vậy. Ngài kết luận: “Điều làm Chúa Cha được tôn vinh là: Anh em
sinh nhiều hoa trái và trở thành môn đệ của Thầy” (Ga 15:8).
Cây và cành luôn có tính liên đới
chặt chẽ, đặc biệt đó là mối-liên-đới-yêu-thương. Theo triết lý của Thánh
Phaolô, không ai có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Đức Kitô, dù đó là
gian truân, khốn khổ, đói rách, hiểm nguy, bắt bớ, gươm giáo. Chính trong mọi
thử thách ấy, chúng ta toàn thắng nhờ Đấng đã yêu mến chúng ta: “Dù là sự chết hay sự sống, thiên thần hay
ma vương quỷ lực, hiện tại hay tương lai, hoặc bất cứ sức mạnh nào, trời cao
hay vực thẳm hay bất cứ một loài thọ tạo nào khác, không có gì tách được chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện
nơi Đức Kitô Giêsu, Chúa chúng ta” (Rm 8:38-39).
Lạy
Chúa, xin giúp chúng con can đảm trong mọi hoàn cảnh để đủ sức kiên tâm chịu
đựng và quyết tâm theo Ngài đến cùng. Xin đừng để chúng con quá nghèo hoặc quá
giàu, vì nghèo quá hoặc giàu quá thì chúng con cũng có thể xa Chúa. Xin thương
xót và che chở chúng con như con ngươi trong mắt Ngài. Chúng con cầu xin nhân
danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Thiên Chúa của chúng con. Amen
TRẦM THIÊN
THU
All Rights Reserved ®
