Mở đầu tác phẩm Chí Phèo của nhà văn Nam Cao có đoạn: “Hắn vừa đi vừa chửi. Bao giờ cũng thế, cứ rượu xong là hắn chửi. Bắt đầu hắn chửi trời. Có hề gì? Trời có của riêng nhà nào? Rồi hắn chửi đời. Thế cũng chẳng sao: Đời là tất cả nhưng chẳng là ai. Tức mình, hắn chửi ngay tất cả làng Vũ Đại. Nhưng tất cả làng Vũ Đại cũng nhủ: “Chắc nó trừ mình ra!”. Không ai lên tiếng cả. Tức thật!ờ! Thế này thì tức thật! Tức chết đi mất! Đã thế hắn phải chửi cha đứa nào không chửi nhau với nhau với hắn nhưng cũng không ai ra điều. Mẹ kiếp! thế có phí rượu không? Thế thì có khổ hắn không? Không biết đứa chết mẹ nào lại đẻ ra thân hắn khổ đến nông nỗi này ? Aha! Phải đấy, hắn cứ thế mà chửi, hắn cứ chửi đứa chết mẹ nào đẻ ra thân hắn, đẻ ra cái thằng Chí Phèo! Hắn nghiến răng vào mà cứ chửi đứa đã đẻ ra Chí Phèo. Nhưng mà biết đứa nào đẻ ra Chí Phèo? Có mà trời biết! Hắn không biết, cả làng Vũ Đại không ai biết”.
Không biết “đứa chết mẹ” nào đã đẻ ra thân hắn nhưng hắn vẫn chửi, nhưng đó là một tiếng chửi đầy tuyệt vọng, tiếng chửi thốt ra từ tâm trạng của kẻ cảm thấy mình bơ vơ, lạc lõng giữa cuộc đời, không tìm thấy nơi neo đậu. Trong cuộc sống đời thường, có thể chúng ta “không chửi” kiểu chí phèo, nhưng phàn nàn vì quá nhiều công việc, trong khi người khác nhìn đó là một vinh dự. Lại cũng có người gặp khó khăn là phàn nàn, kêu trách, kêu trời…Đối với những người không nhận biết Đấng sáng tạo và quan phòng bằng tình yêu thì có thể còn chấp nhận được, nhưng với các tín hữu Kitô thì xem ra không ổn. Bởi lẽ, nó trái ngược với lời tuyên xưng, lời tin kính mà chúng ta đọc thường ngày. Mỗi ngày, ít là mỗi tuần, chúng ta thưa lên lời kinh tin kính, nhất là kinh Lạy Cha: “Xin Cha cho chúng con hôm nay lương thực hằng ngày”. Lời kêu trách, phàn nàn đó há chẳng phải là tự mình vả vào mồm mình đó sao. Nhớ lại trong sa mạc hôm nào, dân Israel vì kêu trách mà đã không ít lần khiến Thiên Chúa nổi giận. Lí do là vì họ đã không nhận ra tình thương và sự săn sóc đặc biệt của Ngài.
Ở một khía cạnh khác, những lời phàn nàn, kêu trách bộc lộ sự yếu đuối, mỏng dòn của con người. Ngay các môn đệ, mặc dù được sống thân tình với Chúa, nhưng các ông vẫn không đủ can đảm để đặt hết niềm cậy trông vào sự che chở của thánh sủng. Bởi vậy các ông mới nói: “Lạy Thầy, xin thêm lòng tin cho chúng con” (Lc 17,5). Và câu trả lời các ông nhận được là: “Ơn ta đã đủ cho con”.
Cuộc sống bấp bênh, điều mà chúng ta những tưởng đã chắc ăn, đã nắm gọn, nhưng có thể tuột khỏi tay bất cứ lúc nào, vì thế mà chúng ta dễ nghi nan, luôn cảm thấy thiếu sự bảo đảm. Nghe lại lời Chúa hôm nay, một lần nữa Thầy Chí Thánh cho chúng ta một bảo đảm, nhưng đó không phải là bảo đảm theo kiểu lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió, mà quan trọng hơn, lớn lao hơn, đó là bảo đảm rằng, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, nếu ta vững lòng trông cậy, thì chúng ta sẽ nhận thấy Ngài đang cùng hiện diện, chia sẻ với chúng ta mọi nỗi truân chuyên: "Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng. Anh em hãy mang lấy ách của tôi, và hãy học với tôi, vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường. Tâm hồn anh em sẽ được nghỉ ngơi bồi dưỡng. Vì ách tôi êm ái, và gánh tôi nhẹ nhàng."
Lạy Chúa, mỗi khi phải đối diện với khó khăn, xin cho con hãy khoan phàn nàn kêu trách, nhưng biết nán lại dâng lời tạ ơn vì lương thực Ngài ban, và cầu xin bằng tâm tình phó thác vào Ngài, vì như tiên tri Isaia đã nói: “Nhưng những người cậy trông Đức Chúa, thì được thêm sức mạnh”.
Cecilia Yen
